TROOST vragen, bieden en ontvangen

Ach, gelukkig zijn er medicijnen voor
Veel mensen zijn bang om toe te geven dat er narigheid is in het leven. Dat niet alles maakbaar en op te lossen valt. Het alsmaar opbeuren, oplossen en goedpraten voelt allesbehalve troostend. Je deelt openlijk je kwetsbaarheid en staat voor je gevoel aan een gesloten deur. Je mist respons van de ander. Dat terwijl je het van tijd tot tijd hartstikke lastig vindt om met de pijnlijke realiteit om te gaan. Je mist je geliefde van vóór Parkinson. Zijn spontane aanraking, het intieme contact, zijn enthousiasme, het praten over gedeelde interesses, de humor, de praktische hulp en nog veel meer. Vooral het gemis van spontaniteit en respons doet mij zeer. En dat terwijl mijn man hartstikke tevreden in zijn nieuwe sta-op-stoel zit.

Gedeelde smart is halve smart
Echte en hechte verbinding ontstaat door het kunnen, mogen en durven delen van verdriet totdat er verbaal én non-verbaal een punt staat. Verdriet delen met naasten en ervaren dat er aandachtig naar je geluisterd wordt verdiept de onderlinge relatie. Troost bieden vraagt dat je vanuit je fijngevoelige hart je openstelt voor de ander. Doordat je troost ontvangt en je gehoord en gezien wordt voel je dat je erbij hoort, dat je meetelt, dat je er mag zijn en de moeite waard bent. Door zo’n affectieve bevestiging bewust gevoeld te hebben kun je weer verder, ook zonder de ander. Je weet, ik sta er niet alleen voor, en daardoor is je draagkracht toegenomen. De vertrouwensbasis in je bekken wint aan stevigheid. Je weet dan er is iemand waar ik terecht kan en welkom ben als het nodig is.

Bevestigend samenleven vraagt:
• Aanwezigheid, aandacht en presentie.
• Respons, reactie, antwoord en doorvragen.
• Empathie, affectieve bevestiging, liefdevol contact en 
• Troost.
Dit zijn allemaal zeer menselijke behoeften die bijdragen aan affectief bevestigend samenleven.
Het bij velen bekende gedichtje van Toon Hermans komt bij me op:
Sterven doe je niet ineens, maar elke keer een beetje....
Omdat Parkinson steeds weer een nieuwe fase van verlies met zich meebrengt doorloop je elke keer opnieuw een proces van verzet tot acceptatie. Bij mij voelt dat alsof ik steeds op een ander plateau terecht kom. Dan gaat het weer een tijd goed. Dan verandert de situatie weer en kom ik opnieuw een tijdje in een dal terecht. Bij zo'n verandering van plateau komt er eerst teleurstelling en irritatie, ofwel boosheid. Zolang ik me blijf verzetten tegen de nieuwe realiteit en maar blijf vertellen en herhalen hoef ik de echte onderliggende pijn van verlies niet serieus te nemen. Daaronder zit immers verdriet en eenzaamheid. Als pijnlijke gevoelens er oprecht -niet alleen voor mezelf maar ook in contact met naasten- mogen zijn kan ik weer met een opgeruimd gemoed door. 

Kwetsbaarheid delen
Veel mensen hebben een zetje nodig om hun moeite en kwetsbaarheid te durven delen met anderen. Jij bent immers de sterke partner en mantelzorger die het allemaal wel fikst. Doordat je in contact met vrienden en familie zelf serieus zegt hoe je je voelt, zonder wegwuiven of grapjes maken, kan de ander je verstaan. Zowel in je kracht als in je kwetsbaarheid. Je voelt je daarna weer meer gedragen in de stapsgewijze rouw die met het Samen Leven met Parkinson gepaard gaat. Gewoon even lekker mogen zeuren en klagen over de lastigheid die Parkinson ongevraagd met zich meebrengt haalt druk van de ketel. Ik noem dat ‘zeuren moet ook gebeuren’. De kunst is om na het ongegeneerd klagen weer andere onderwerpen op tafel te brengen. En om ook weer ruimte te hebben om belangstelling voor anderen te tonen. Natuurlijk mag het leed er zijn en tegelijk, er is nog veel meer in het leven. En ik hoop voor je dat je, naast narigheid die de ziekte van je partner met zich meebrengt, ook genoeg zegeningen te tellen hebt.

Gevoelsvermogen ontwikkelen
Bij elke nieuwe fase van verslechtering van fysieke en mentale vermogens van mijn partner neig ik te mopperen. Als ik het scherp zeg beklaag ik me ongezegd, ‘jij maakt mij het leven zuur’. Daardoor ga ik meer uit verbinding. Totdat de realisatie weer komt dat Tom niets te kwader trouw doet en juist zijn uiterste best doet om binnen zijn vermogen het mij naar de zin te maken. Daardoor komt er meer zachte nabijheid en zoek ik naar de nu passende maat tussen hulp bieden en zelfstandigheid bevorderen. Hierdoor komen bij mij als zorgPartner andere aspecten van mezelf naar voren. Verrassend genoeg ontwikkel ik juist door deze situatie mijn gevoelsvermogen nog subtieler. Zo had ik voorheen vertragen, onthaasten, geduld hebben, schakelen en actieve zorgzaamheid niet actief in mijn repertoire en kost dit me nu als regel geen moeite.
Welke latente kwaliteiten komen bij jou boven nu je zorgPartner bent?

Aanvaarding van het lot
Aanvaarding kun je zien als een staat van zijn die je bereikt wanneer je al je verzet tegen en je verdriet over je ‘lot’ hebt doorvoeld en gedeeld.
En zeker als je je daarbij gehoord, gezien en getroost voelt. Zeker bij Parkinson lukt dat niet zomaar. Zodra je het een hebt aanvaard word je geconfronteerd met een volgende situatie waar je aanvankelijk machteloos tegenover staat. De situatie verandert continue en de conditie van je partner verslechtert. In kleine stapjes neem ik afscheid van mijn gezonde, communicatieve, initiatiefrijke, intelligente en humorvolle man. Ik stem me af op zijn kleiner worden stappen en zie en waardeer wat we allemaal nog wèl delen. Dit vraagt van ons als zorgPartners om steeds bij een volgende fase van de ziekte weer de cyclus rond te maken van ontkenning, boosheid, verzet, verdriet en tot slot aanvaarding.
Er komt ruimte voor TisZoTis.

Inspiratie voor dit blog:
- Troost vragen geven en ontvangen | van Riekje Boswijk – Hummel
- Troostrijke tranen, van verdriet naar veerkracht | Marianne Williamson
- Vertroostingen | Dirk de Wachter